Bỏ giấy phép xây dựng: Đỡ phiền!

Giảm chi phí

Anh Lê Hùng Trí (huyện Nhà Bè, TPHCM) cho biết, để được cấp phép xây dựng căn nhà 3 tầng, anh phải chuẩn bị một bộ hồ sơ gồm đơn xin cấp phép xây dựng, bản vẽ thiết kế xây dựng, bản sao sổ đỏ chứng minh quyền sử dụng đất...

Để ra được bản vẽ thiết kế, anh phải thuê đơn vị thiết kế mất 15 triệu đồng. Do công việc bận rộn, anh giao luôn phần xin giấy phép xây dựng cho chủ thầu , phần chi phí này anh mất thêm 10 triệu đồng.

Sau gần 1 tháng, căn nhà của anh có giấy phép xây dựng và tiến hành xây dựng. Do đó, trước thông tin bỏ thủ tục xin giấy phép xây dựng, anh Trí cho biết sẽ đỡ phiền hà , tốn kém cho người dân.

Là nhà thầu xây dựng có thâm niên hơn 20 năm ở TPHCM, anh Bùi Đức Bình (quận 7, TPHCM) cho biết, hiện nay việc xin giấy phép xây dựng mất ít nhất 21 ngày, chưa kể các trường hợp phải điều chỉnh, bổ sung khiến thời gian có thể kéo dài đến vài tháng, thậm chí cả năm. Do đó, việc bỏ giấy phép xây dựng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho người dân, giúp tiết kiệm chi phí, thời gian.

Ông Hoàng Kim Hoài - Tổng giám đốc Phúc Điền Land - cũng cho rằng, đề xuất cắt giảm các thủ tục liên quan đến giấy phép xây dựng sẽ giúp cải cách hành chính, rút ngắn thời gian cho người dân và doanh nghiệp. Trước năm 2013, quy định này đã từng được áp dụng nên việc miễn giấy phép xây dựng nên được triển khai trở lại.

Đối với các dự án chung cư, tòa nhà văn phòng… ông Hoài cho rằng nếu đã có quy hoạch chi tiết 1/500 cũng nên bỏ yêu cầu xin giấy phép xây dựng. Bởi quy hoạch 1/500 đã thể hiện đầy đủ thông tin tương đương giấy phép xây dựng. Các bước thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật đã được các chủ đầu tư thuê đơn vị chuyên môn đảm trách, Nhà nước nếu muốn kiểm tra thì chỉ cần thuê đơn vị thẩm tra có chức năng thực hiện, sau đó để chủ đầu tư xây dựng đúng theo quy hoạch đã duyệt.

“Nếu giảm các thủ tục hành chính như giấy phép xây dựng, nghiệm thu chất lượng công trình… thì nguồn cung nhà ở sẽ được cải thiện, góp phần làm giảm giá nhà. Hiện nay, thủ tục kéo dài khiến chi phí đầu tư đội lên, ảnh hưởng trực tiếp đến giá bán”, ông Hoài nói.

Tuy nhiên, ông Hoài cũng đề nghị quy định mới không đồng nghĩa với việc buông lỏng quản lý. Nếu người dân vi phạm nội dung đăng ký xây dựng, vẫn sẽ bị xử lý theo các quy định hiện hành về trật tự xây dựng.

Tăng nguồn cung nhà ở

Bà Giang Huỳnh - Giám đốc Bộ phận Nghiên Cứu & S22M, Savills TPHCM - khẳng định, việc cải cách thủ tục cấp giấy phép xây dựng là một động thái tích cực, đặc biệt đối với các doanh nghiệp phát triển bất động sản trong bối cảnh hiện nay.

Trên thực tế, quá trình xin giấy phép xây dựng thường kéo dài từ 3-6 tháng, thậm chí lâu hơn nếu dự án phải điều chỉnh quy hoạch hoặc xin ý kiến từ nhiều cơ quan chức năng. Việc thủ tục kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ triển khai mà còn làm gia tăng chi phí tài chính, gây áp lực lên dòng vốn và khả năng xoay vòng của doanh nghiệp.

Việc rút ngắn thủ tục sẽ giúp doanh nghiệp đưa sản phẩm ra thị trường đúng thời điểm và sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn.

Theo bà Giang Huỳnh, đề xuất miễn giấy phép xây dựng đối với các dự án đã có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc thuộc khu vực đã được phê duyệt thiết kế đô thị là một bước đi hợp lý. Với các dự án này, các chỉ tiêu kỹ thuật như mật độ xây dựng, tầng cao, khoảng lùi hay hạ tầng đã được xác định cụ thể, nên có thể áp dụng cơ chế đăng ký xây dựng thay cho quy trình xin phép truyền thống mà vẫn đảm bảo tính tuân thủ và giám sát.

“Việc rút ngắn thủ tục sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa vận hành, đưa sản phẩm ra thị trường đúng thời điểm và sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn. Về tổng thể, đây là một cải cách có thể góp phần cải thiện môi trường đầu tư và thúc đẩy nguồn cung cho thị trường bất động sản”, bà Giang Huỳnh nói.

Tuy nhiên, bà Giang nhấn mạnh rằng, chính sách này cần được triển khai đồng thời với một hệ thống hậu kiểm nghiêm ngặt. Để đảm bảo hiệu quả toàn diện, cần đẩy mạnh số hóa, xây dựng hệ thống dữ liệu tập trung để theo dõi tiến độ, giám sát chất lượng thi công và công khai kết quả kiểm tra.

Đồng thời, cải cách thủ tục xây dựng cần được thực hiện song song với việc tháo gỡ những vướng mắc lớn hơn về đất đai , quy hoạch và định giá tiền sử dụng đất - vốn là những điểm nghẽn cốt lõi đối với sự phát triển của các dự án bất động sản hiện nay.

Phát biểu tại hội nghị triển khai Nghị quyết 201/2025 về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, ông Nguyễn Văn Được - Chủ tịch UBND TPHCM - cho biết TPHCM đang xem xét cho phép người dân đăng ký xây dựng thay vì xin cấp giấy phép tại các khu vực có quy hoạch rõ ràng.

Theo đó, TPHCM đang nghiên cứu cắt giảm bớt thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng nhằm tạo thuận lợi cho người dân. Sắp tới, người dân tại các khu vực đã có quy hoạch rõ ràng, đã xác định lộ giới hẻm và có quy định cụ thể về kiến trúc nhà ở trong quy chế quản lý kiến trúc của thành phố sẽ không cần xin giấy phép xây dựng như trước. Thay vào đó, người dân chỉ cần thực hiện thủ tục đăng ký xây dựng với chính quyền địa phương. UBND TPHCM đã giao Sở Xây dựng tham mưu, ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể trong tháng 6/2025, sớm triển khai chính sách.